تکنیک‌‌های حسابداری مدیریت ـ قسمت اول

حسابداری مدیریت یا حسابداری مدیریتی، استفاده از تکنیک‌ های حسابداری برای تحلیل کسب‌ و کار جهت حمایت از شکل‌ گیری استراتژی، اجرای کسب ‌و کار، تصمیم‌ گیری و مدیریت ریسک است. این نوع حسابداری شامل تحلیل اقدامات مالی و غیر مالی است. لازم به ذکر است که حسابداری مدیریت به ‌طور کلی یک شیوه‌ی جدا از فعالیت‌‌ های حسابداری مالی است. حسابداری مالی با حسابداری مدیریت فرق دارد. حسابداری مالی فرآیند تهیه و ارائه‌ی اطلاعات مالی سه‌ ماهه و یا سالانه برای استفاده‌ی خارجی است. در حالی ‌که حسابداری مالی برای گزارش به سرمایه‌ گذاران خارجی، سهامداران و ذینفعان استفاده می‌شود. حسابداری مدیریت، اطلاعاتی را برای مدیران داخلی شرکت و صاحبان کسب ‌و ‌کار فراهم می‌کند. به ‌طوری ‌که آنها می‌توانند فعالیت‌ های کسب ‌و کار را برنامه‌ ریزی و کنترل کنند. بنابراین، این دو را با هم اشتباه نگیرید.

حسابداری مدیریت به مدیران در هنگام تصمیم‌ گیری‌ های دشوار کمک می‌کند. حسابداری مدیریت یک فرآیند درون محور است که اطلاعات مالی و عملیاتی واقعی را به مدیران ارائه می‌کند. استراتژی‌ ها معمولاً آینده‌ نگرانه هستند و محرمانه نگهداری می‌شوند. در حسابداری مدیریت از تکنیک‌ های مختلفی برای ارزیابی هزینه، سود و برنامه‌ ریزی استفاده می‌گردد که برخی از آن‌ها نیازمند شرکت در دوره‌ های آموزش حسابداری مدیریت است. اگر مدیر کسب‌ و کاری هستید یا در عرصه‌ی کسب ‌و کارهای مدیریت شرکت مشغول به کار هستید، لازم است که از تکنیک‌ های حسابداری در مدیریت استفاده کنید و در صورت لزوم دوره‌ هایی جهت آموزش حسابداری مقدماتی تا پیشرفته را برای آشنایی کارکنان با حسابداری مدیریت برگزار کنید. در ذیل، به تعدادی از تکنیک‌ های حسابداری مدیریت اشاره می‌کنیم:

·         برنامه‌ریزی مالی

 برنامه‌ریزی مالی، عمل تصمیم‌ گیری از قبل در مورد فعالیت‌های مالی لازم برای رسیدن به اهداف اولیه‌ی خود است. این اهداف شامل تعیین هر دو اهداف بلند مدت و اهداف کوتاه ‌مدت مالی شرکت، تنظیم سیاست‌ های مالی و توسعه‌ی روش‌ های اجرایی مالی برای رسیدن به اهداف است. نقش سیاست‌ های مالی برای رسیدن به حداکثر بازده سرمایه به کار گرفته شده مورد تأکید قرار گرفته و اهمیت آن را نمی‌ توان نادیده گرفت. سیاست‌های مالی ممکن است با تعیین میزان سرمایه‌ی مورد نیاز، منابع بودجه، تعیین و توزیع درآمد و تعیین سطح سرمایه‌ گذاری بهینه روی دارایی‌های مختلف ارتباط داشته باشد. در صورت شرکت در دوره‌های آموزش حسابداری مقدماتی با اصول و روش‌‌های برنامه‌ ریزی مالی آشنا شده و حتی کتاب‌ هایی در این زمینه به شما معرفی می‌گردد.

·         تحلیل صورت‌ های مالی

 تجزیه‌ و تحلیل تلاشی برای تعیین اهمیت و معناداری داده صورت‌ های مالی است به‌ طوری‌که پیش‌ بینی را بتوان از طریق چشم‌ اندازها برای درآمد های آینده، توانایی پرداخت بهره و سر رسید های بدهی و سود آوری، یک سیاست تقسیم سود منطقی انجام داد. تکنیک‌ های چنین تحلیلی، صورت‌های مالی قیاسی، تحلیل روند، صورت‌ های جریان وجوه نقد و  تحلیل نسبت هستند. این تجزیه و تحلیل به ارائه اطلاعاتی منجر می‌شود که به مدیران اجرایی، سرمایه‌ گذاران و اعتبار دهندگان کمک خواهد کرد. اهمیت صورتهای مالی برای مدیریت کسب ‌و کار کاملاً مشخص است و تجزیه ‌و تحلیل به مدیران کمک می‌کند که از وضعیت مالی و جریان بدهی‌ ها و طلب‌ ها اطلاع داشته باشند. به همین منظور برای فراگیری استفاده از صورتهای مالی و همین‌ طور تحلیل آنها دوره‌های آموزش صورتهای مالی برگزار می‌شود و در دانشگاه‌ها بر کسب آموزش صورت های مالی تأکید می‌شود. حتی بخش مدیریت ممکن است برای هر چه بهتر انجام دادن تحلیل صورت‌ های مالی، اقدام به برگزاری کارگاه آموزش صورتهای مالی بکند.

·         بهای تمام ‌شده‌ی تاریخی

 بهای تمام ‌شده‌ی تاریخی مبلغی است که در ازای آن خریدار و فروشنده دارایی را با پول مبادله می‌‌کنند. حسابداری بهای تمام شده‌ی تاریخی، داده‌ های گذشته را برای مدیریت هزینه‌های مربوط به هزینه‌ی هر نیروی کار، فرآیند و بخش فراهم می‌کند. به ‌طوری ‌که این نوع حسابداری با هزینه‌های استاندارد مقایسه شود.چنین مقایسه‌ای ممکن است برای مدیریت برای کنترل هزینه و برای برنامه‌ ریزی‌ های آینده مفید باشد.

·         هزینه‌ یابی استاندارد

هزینه‌ یابی استاندارد یک روش ثبت معاملات حسابداری در هزینه‌ های مورد ‌انتظار و سپس تحلیل تفاوت بین هزینه‌ های استاندارد و هزینه‌ های واقعی است. در حالی ‌که این کار، روش جدیدی نیست، سرعتی که در آن این اطلاعات را می‌ توان تحلیل کرد، قطعاً تغییر یافته است. با استفاده از سیستم‌ های اطلاعات حسابداری مدرن، صاحبان کسب ‌و کار کوچک می‌توانند به‌ طور همزمان به بررسی واریانس‌های بین هزینه‌ های واقعی و استاندارد به محض این‌که مواد خریداری شده و محصولات تولید شد، بپردازند. در گذشته، این تکنیک‌ها به محاسبات توسط یک حسابدار نیاز داشت. در حال حاضر، برخی از این کار توسط  نرم‌ افزار حسابداری انجام می‌شود. در حالی ‌که این نر‌م‌ افزار ها قطعاً کار را راحت‌ تر می‌کنند، صاحبان کسب‌ و کار کوچک باید مراقب باشند. تفسیر واریانس هزینه‌ یابی استاندارد هنوز هم به درک درستی از نحوه روند کار نیاز دارد.

·         کنترل بودجه و بودجه‌بندی

حسابدار مدیریت از ابزار کنترل بودجه برای برنامه‌ ریزی و کنترل فعالیت‌ های مختلف کسب ‌و کار استفاده می‌کند. کنترل بودجه یک روش مهم برای هدایت عملیات‌ های کسب ‌و کار در یک جهت مورد نظر مانند رسیدن به بازده سرمایه‌ گذاری رضایت‌ بخش است.

در حسابداری مدیریت، بودجه‌ بندی برای کنترل تولید و عملیات‌ های تولید آینده انجام می‌گیرد. اگر چه از حسابداری مدیریت ‌می‌توان برای سایر صنایع استفاده کرد ولی اغلب در یک محیط تولید محور و قابل‌ سنجش به کار می‌رود. فرایند بودجه‌ بندی به آمار و ارقام تولید در گذشته، هزینه‌ های مواد اولیه، هزینه‌ های نیروی کار و متوسط ساعاتی که از نیروی کار برای انجام وظایف و فرایندهای خاص استفاده می‌گردد. این بودجه پس‌ از آن به‌ عنوان یک ابزار اندازه‌ گیری استفاده می‌شود. تحلیل واریانس برای اطمینان از پایبندی به بودجه و ارائه اطلاعات لازم برای اصلاح هرگونه انحراف احتمالی به‌ کار می‌ رود.